Op 3 februari jongstleden is het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) ondertekend door VWS, GGD GHOR, ZN en VNG. Staatsecretaris van VWS, Maarten van Ooijen stelt dat dit akkoord niet vrijblijvend is en dat de handtekening van VNG de gemeenten in Nederland verplicht om dit akkoord ten uitvoer te brengen. Daarnaast stelt de staatssecretaris dat hij politiek aanspreekbaar is voor de uitvoer van het akkoord.

Hiermee is de aftrap gegeven om te komen tot een gezonde generatie mensen in Nederland in 2040 met weerbare gezonde mensen die opgroeien, leven, werken en wonen in een gezonde leefomgeving met een sterke sociale basis.

Wat is het GALA?

De kern van het akkoord is dat een gezonde levensstijl niet alleen afhankelijk is van individuele keuzes, maar ook van de omgeving waarin mensen leven, werken en recreëren. Daarmee willen de partijen bouwen aan het fundament voor een gerichte lokale en regionale aanpak van preventie, gezondheid en sociale basis. Er dient een beweging op gang te komen van ziekte en zorg naar gezondheid en preventie, oftewel de zogenaamde “beweging naar de voorkant”.

Het akkoord omvat verschillende maatregelen, zoals het creëren van gezonde omgevingen, het stimuleren van lichamelijke activiteit, het bevorderen van gezonde voeding en het verminderen van schadelijke stoffen in de omgeving. Het is gebaseerd op wetenschappelijk bewijs en heeft als doel om de gezondheid en het welzijn van mensen te verbeteren en de last van niet-overdraagbare ziekten te verminderen.

VWS, gemeenten, GGD-en en zorgverzekeraars onderschrijven de volgende gemeenschappelijke doelen:

 a) Terugdringen gezondheidsachterstanden

b) Een gezonde fysieke leefomgeving die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten

c) Het versterken van (de verbinding met) de sociale basis

d) Een gezonde leefstijl

e) Versterking van de mentale weerbaarheid en mentale gezondheid

f) Vitaal ouder worden

g) Domeinoverstijgende inzet vanuit een regionale preventie infrastructuur

Het Gezond en Actief Leven Akkoord is bedoeld om samenwerking tussen gemeenten, GGD-GHOR en zorgverzekeraars/zorgkantoren te bevorderen en te zorgen voor een meer holistische aanpak van gezondheid en welzijn. De opdracht is om te komen tot een gezondere samenleving, waarin mensen gemakkelijker gezonde keuzes kunnen maken en een actieve levensstijl kunnen leiden. We streven daarmee naar een gezonde generatie in 2024: weerbare, gezonde mensen die opgroeien, leven, werken en wonen in een gezonde leefomgeving met een sterke sociale basis. Om tot dit resultaat te komen is domeinoverstijgende samenwerking tussen gemeenten (Welzijn, GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst), Wmo, Jeugdwet, Particiatie, wonen en werken), zorgverzekeraars en zorgkantoren (Zvw, Wlz), aanbieders van zorg en welzijn en uiteraard de inwoners nodig.

GALA in relatie tot het Integraal Zorgakkoord (IZA)

Het GALA geeft nadere invulling aan de afspraken die in het IZA zijn gemaakt over de regionale samenwerking tussen zorgverzekeraars en gemeenten op het terrein van gezondheidsbevordering en preventie en de inrichting van ketenaanpakken die meerdere domeinen beslaan (Wet publieke gezondheid, Wet maatschappelijke ondersteuning, Zorgverzekeringswet en Jeugdwet).

Met het GALA wordt uitvoering gegeven aan de afspraak in het IZA dat zorgverzekeraars en gemeenten uiterlijk 1 januari 2025 niet-vrijblijvende regionale samenwerkingsafspraken hebben gemaakt over gezondheidsbevordering. Dit gaat onder meer over een werk- en mandaatstructuur, voorwaarden waaraan de regionale afspraken over preventie en gezondheidsbevordering moeten voldoen, en passende bekostiging van coördinatiekosten.

Tevens zijn afspraken gemaakt over toewerken naar landelijk en duurzaam aanbod van een vijftal erkende ketenaanpakken die meerdere (gemeentelijke) domeinen beslaan: de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI), de aanpak overgewicht en obesitas bij kinderen, valpreventie bij ouderen, welzijn op recept en kansrijke start. Per 1 januari 2024 wordt in elke regio in zoveel mogelijk gemeenten gestart met de inrichting van deze ketenaanpakken.

Met de afspraken in het GALA wordt ook actief uitvoering gegeven aan de ambitie uit het IZA dat mensen met een (lichte) hulp- of ondersteuningsvraag niet direct een Wmo-maatwerkvoorziening of zorg nodig hebben. De komende jaren wordt gewerkt aan het versterken van de sociale infrastructuur (o.a. mantelzorg, vrijwilligers, welzijnswerk) in wijken en buurten om aan deze hulpvraag te voldoen en zo lang als mogelijk te voorkomen dat mensen zwaardere zorg nodig hebben.

Wat staat er te gebeuren?

Gemeenten hebben de opdracht om vanuit het akkoord meer energie, daadkracht en resultaat op het gebied van preventie te organiseren. Met de gemaakte afspraken in het GALA moet er een impuls gegeven worden aan het verbeteren van de gezondheid van alle inwoners van Nederland, met in het bijzonder aandacht voor het verbeteren van de situatie van mensen met gezondheidsachterstanden en mensen in een kwetsbare situatie.

Indien u verder informatie over de aanpak van het IZA en GALA wil, neem contact met ons op via www.ensohealth.nl

Mocht u ondersteuning bij deze ontwikkelingen wensen dan komen wij graag met u in gesprek.

Terug naar inspiratie

Contact